ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား ျပည္ေတာ္ျပန္မွေပးမယ့္ ထြဲဂ်ိဂြန္ဥပေဒသစ္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အေမးအေျဖ

ေရးသားသူ — စိုးမိုးသူ

၁။ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြကို ထြဲဂ်ိဂြန္ေပးတဲ့ ဥပေဒ ဘယ္လို ေျပာင္းသြားပါသလဲ?
- ၂၀၁၃ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၀ရက္ေန႕မွာ ဥပေဒေျပာင္းပါတယ္။ ဥပေဒအရ တႏွစ္အထက္ လုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္ကေန အလုပ္ထြက္တဲ့အခါ ထြဲဂ်ိဂြန္အျဖစ္ ရတဲ့ ျပည္ျပန္အာမခံေၾကးကို ၃ႏွစ္(အမ်ားဆံုး ၄ႏွစ္၁၀လ)အထိ ဆမ္းေဆာင္မီးအာမခံဌာနမွ ထည့္ထားရမည္ျဖစ္ျပီး ကိုရီးယားက ျပန္ေတာ့မွ လက္ခံရယူႏိုင္မယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

၂။ကိုရီးယားက ျပန္ေတာ့မွ ထြဲဂ်ိဂြန္ကို ရမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာလား?

-  လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး ျပည္ထြက္စစ္ေဆးေရးဂိတ္ကို ျဖတ္ျပီးေနာက္ ေလယာဥ္စီးဖို႕ ေစာင့္ရမယ့္ေနရာမွာ ထြဲဂ်ိဂြန္ကို လက္ခံရယူႏုိင္မွာျဖစ္သလို၊ မိမိတိုင္းျပည္ကို ျပန္သြားျပီး ကိုယ္ပိုင္ဘဏ္အေကာင့္ျဖင့္လည္း လက္ခံရယူႏိုင္ပါတယ္။

၃။ ကိုရီးယားမွာ အလုပ္လုပ္စဥ္ အလုပ္ရံုေျပာင္းတဲ့အခါမ်ိဳး က်ရင္ေကာ?

- အလုပ္ရံုေျပာင္းလည္း ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားအေနနဲ႕ အလုပ္ရွင္က လစဥ္ ေပးသြင္းေပးေနတဲ့ ဆမ္းေဆာင္းက ျပည္ျပန္အာမခံေၾကးကို ယူလို႕မရပါ။ကိုရီးယားကေန ျပန္ေတာ့မွသာ ယူလို႕ရပါမယ္။

၄။ ဒါဆို ဒီဥပေဒဟာ ကိုရီးယားႏို္င္ငံရဲ့ အေျခခံအလုပ္သမားဥပေဒနဲ႕ ညီညြတ္ပါသလား?

- လံုး၀ မညီညြတ္ပါဘူး။ ဒီ ဥပေဒဟာ ကိုရီးယားရဲ့ အေျခခံအလုပ္သမားဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၆ပါ ထြဲဂ်ိဂြန္ကို အလုပ္ထြက္ျပီး ၁၄ရက္အတြင္း ေပးရမယ္ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ကို ဆန္႕က်င္ထားပါတယ္။

၅။ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြကိုပဲ ဒီလို ဥပေဒသတ္မွတ္တာ မတရားဘူးလို႕ျမင္ပါတယ္။ဒါဟာ ခြဲျခားမႈျဖစ္ပါသလား?

- မွန္ပါတယ္။ လုပ္သက္ ၁ႏွစ္အထက္ ရွိသူတိုင္း အလုပ္သမားဥပေဒအရ ထြဲဂ်ိဂြန္ကို ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒီဥပေဒသစ္ကေတာ့ ဒီအခြင့္အေရးကို ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ဒါဟာ အီးႏိုင္း ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြကိုသာ သီးသန္႕သတ္မွတ္ထားတာမို႕ ခြဲျခားမႈပဲျဖစ္ပါတယ္။

၆။ ျပည္ျပန္အာမခံေၾကးဟာ အျမဲပဲ ထြဲဂ်ိဂြန္ထက္ နည္းေလ့ရွိပါတယ္။ ဥပေဒေျပာင္းရင္ ျခားနားေငြကို ဘယ္လိုေတာင္းယူရမလဲ?

- ထြဲဂ်ိဂြန္ ျခားနားေငြကို အရင္လိုပဲ အလုပ္ရွင္ကေန ေတာင္းယူရပါမယ္။ လုပ္သက္၁ႏွစ္ျပည့္လို႕ အလုပ္ကထြက္ရင္ ရမည့္ ထြဲဂ်ိဂြန္ထဲက ဆမ္းေဆာင္းက အာမခံေၾကးကိုေတာ့ တိုင္းျပည္က ျပန္မွ ရမွာျဖစ္ျပီး၊ ျခားနားေငြကိုေတာ့ အလုပ္ရွင္ဆီကေန အခုလိုပဲ ေပးဖို႕ ေတာင္းယူရပါမယ္။

၇။ အကယ္၍ ကိုရီးယားက ျပန္တဲ့အထိ အလုပ္ရွင္က ထြဲဂ်ိဂြန္ျခားနားေငြကို မေပးတဲ့အခါ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ?

- ျပန္တဲ့အခ်ိန္အထိ အလုပ္ရွင္ဆီကို ေငြေပးဖို႕ ဆက္ေတာင္းေနရပါမယ္။ေလယာဥ္စီးရမယ့္ အခ်ိန္ထိ ေငြမရေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေရြးျခယ္စရာကေတာ့
-တိုင္းျပည္ျပန္ျပီး အလုပ္ရွင္ဆီကေန ေငြဆက္ေတာင္းခံမလား
-ေလယာဥ္ မစီးပဲေနမလား
-ေငြယူဖို႕ လက္ေလ်ာ့ျပီးျပန္မလား ပဲရွိပါတယ္။

၈။ တခါတေလ ဆမ္းေဆာင္းမီးအာမခံဘက္က မွားယြင္းမႈေၾကာင့္ ေလယာဥ္စီးရမယ့္အခ်ိန္အထိ ေငြ၀င္မလာေသးတာမ်ိဳးရွိသလို ကာယကံရွင္ရဲ့ ဘဏ္အေကာင့္မဟုတ္ သူမ်ားဘဏ္အေကာင့္ထဲ ထည့္ေပးလိုက္တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိပါတယ္။အဲ့ဒီ အခါမ်ိဳး ဘယ္လိုလုပ္မလဲ?

- မိမိအမွားမဟုတ္ေပမယ့္လည္း ဒီလို ကိစၥမ်ိဳးျဖစ္လာတဲ့အခါ ေလယာဥ္မစီးမီ ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ ျပသနာမ်ိဳး၊ ေငြေျပာင္းထည့္ေပးႏုိင္တဲ့ အေနအထားမ်ိဳး မဟုတ္တာမို႕ ျပသနာက ပိုမို ရႈပ္ေထြးလာေစပါတယ္။ တကယ့္ျဖစ္ရပ္ရွိခဲ့ပါတယ္။ မြန္ဂိုအလုပ္သမားက ေပးတဲ့ ဘဏ္အေကာင့္ကို မပို႕ေပးပဲ တျခားလူ ဘဏ္အေကာင့္ထဲ မွားထည့္ေပးခဲ့တာမို႕ ဒါကို ျပန္ထည့္ေပးဖို႕ေတာင္းဆိုတဲ့အခါ မြန္ဂိုအလုပ္သမားထံမွ အေထာက္အထားစာရြက္ေတြ တျပဳံခ်ည္းေတာင္းခဲ့တာမို႕ ေတာ္ေတာ္ စိတ္ရႈပ္စရာေကာင္းစြာ ေျဖရွင္းခဲ့ေပးဖူးပါတယ္။ဘာသာစကား မကၽြမ္းက်င္တဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားအေနနဲ႕ ဒီလိုကိစၥမ်ိဳးကို လက္ရွိမွာ စင္တာေတြ အကူအညီျဖင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္ေပမယ့္ ေလဆိပ္ထဲမွာေတာ့ မိမိဖာသာေျဖရွင္းဖို႕ဆိုတာ အေတာ္မလြယ္တဲ့ကိစၥပါ။
ဒါဟာ ဆမ္းေဆာင္းဘက္ကမွားတာမို႕ ဆမ္းေဆာင္းက တာ၀န္ယူေျဖရွင္းေပးရပါမယ္။ဒါေပမယ့္ ဒီလို အခ်ိန္မ်ိဳးမွာလည္း ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားအေနနဲ႕ ေရြးျခယ္စရာက ျပည္ေတာ္ျပန္ျပီးေနာက္ ဆမ္းေဆာင္းဘက္ကို ေျဖရွင္းေပးဖို႕ေတာင္းဆိုမလား၊ ေလယာဥ္စီးဖို႕ လက္ေလ်ာ့မလား၊ဒါမွမဟုတ္ ေငြေတာင္းဖို႕ လက္ေလ်ာ့မလားပါပဲ။

၉။ က်ေနာ္တို႕ ႏိုင္ငံက ကိုရီးယားနဲ႕မတူတာမို႕ ဘဏ္ေတြကေန ေငြထုတ္ဖို႕သြားတဲ့အခါ စနစ္ေတြကရႈပ္၊ ၀န္ေဆာင္မႈက ေႏွး၊ ၀န္ေဆာင္ခက ေစ်းၾကီးျပီး ဘဏ္ကလည္း ေ၀းေတာ့ ျမိဳ႕ထဲထိသြားရတာမို႕ ကားခလည္း အမ်ားၾကီးကုန္က်ပါတယ္။ ဒီလို နစ္နာမႈေတြ အဆင္မေျပမႈေတြ မ်ားတာမို႕ ဒါေတြကို ေျဖရွင္းေပးမယ့္ နည္းလမ္းမရွိဘူးလား?
- ဒီ ဥပေဒသစ္ဟာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြရဲ့ ႏုိင္ငံေတြက ဘဏ္စနစ္ေတြဟာ ကိုရီးယားနဲ႕ မတူဘူးဆိုတာေတြကို စဥ္းစားျပီး ေရးဆြဲထားတာမဟုတ္ပါ။ဒါေၾကာင့္ မိမိတုိင္းျပည္ဘက္က ျပသနာကုိ မိမိဖာသာ ေျဖရွင္းဖို႕ကလြဲျပီး အျခားနည္းမရွိပါ။

 ၁၀။ ျပည္ျပန္အာမခံေၾကးမို႕လို႕ ျပည္ျပန္မွ ရမယ္ဆိုျပီးေျပာေနသူရွိပါတယ္။မွန္ပါသလား?

- အမည္ေၾကာင့္ ေ၀၀ါးတတ္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒါမမွန္ပါ။ ဒီ စနစ္ဟာ ကိုရီးယားမွာ ထြဲဂ်ိဂြန္မရၾကတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ မ်ားတာေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ ထြဲဂ်ိဂြန္ရရွိေစဖို႕အတြက္ ျပဳလုပ္ေပးထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အီးပီအက္စ္စနစ္ က်င့္သံုးလာခဲ့တဲ့ ၁၀ႏွစ္သက္တန္းမွာ အလုပ္ေျပာင္းတဲ့အခါတိုင္း ထြဲဂ်ိဂြန္အျဖစ္ျဖင့္ လက္ခံရယူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ အာမခံစနစ္ဟာ ထြဲဂ်ိဂြန္ကို ေပးဖို႕အတြက္ ရည္ရြယ္ျပဳလုပ္ထားတဲ့ စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။